De registratie van dopen en trouwen voor 1811 in de DTB-registers levert veel informatie op. Niet alles is vastgelegd, niet alles is bewaard, maar er is veel te achterhalen. Maar DTB staat voor dopen – trouwen – begraven. Wat is er van overlijden en begraven te vinden?
Serie stamboomonderzoek deel 6: voor 1811 – de kerkelijke registratie van overlijden en begraven
Naar het archief
Tegenwoordig kun je een stamboom grotendeels thuis op de computer in elkaar zetten. Maar mijn vader heeft, net als vele anderen, uren doorgebracht in het archief. In zijn geval veelal de Groninger Archieven en Tresoar in Leeuwarden. Voor mij is dat niet nodig omdat ook de gescande documenten zijn vaak digitaal beschikbaar. Totdat ik nu over de registratie van overlijden en begraven wil vertellen.
Voor de invoering van de burgerlijke stand wordt dit incidenteel vastgelegd door de overheid, als er belasting betaald moet worden. Soms wordt het door de kerken geregistreerd. Maar vaak beslaan die registers maar een beperkt aantal jaren. En wat er is, is niet als scan beschikbaar op internet.
Dus nu ga ook ik het archief in!
Wat is er te vinden in Friesland?
Eerst wat voorwerk op internet. Op allefriezen.nl is in de periode 1687-1811 van 19 Lautenbach’s iets te vinden. Van hen zijn heel weinig gegevens vastgelegd. Het vereist vaak wat zoekwerk om te achterhalen om wie het gaat. De ene keer lukt het niet, de andere keer lukt het met enige twijfel om vast te stellen wie de genoemde persoon is.
Wie weet geven de originele documenten meer duidelijkheid. Ik dien een aanvraag in bij Tresoar om stukken in te zien en ben op 16 november 2022 in Leeuwarden. Ik weet dan al dat ik niet alles kan inzien wat ik graag zou willen: enkele stukken kunnen niet worden geleend wegens materiële staat. Maar een aantal registers zijn als kopie beschikbaar en liggen voor mij klaar.
Onbekende Lautenbach’s
Mijn interesse is gewekt door de vondst van twee kinderen van Pytter Lautenbach: ze zijn begraven in 1779 en 1780 op het Oldehoofsterkerkhof. Maar wie is Pytter? Ik kan in die periode geen Pytter vinden, ook niet met variaties in de schrijfwijze.
Deze vermelding uit 1779 noemt een adres: Kleijne Kerkstraat. Jammer genoeg helpt het niet om Pytter te kunnen plaatsen. De beide kinderen en hun vader blijven verborgen in de mist van de geschiedenis.
Een nieuwe vondst
Een andere vermelding levert wel iets op. In het register van overledenen Grietenij Menaldumadeel staat in april 1806 vermeld: T.J. Lautenbach, leeftijd 8 dagen, overleden te Berlicum.
Ook dit is een kind dat we tot nu toe niet kennen. Maar de naam van de vader begint zeer waarschijnlijk met een J. In het boek Lautenbach – Vier eeuwen familiegeschiedenis vind ik twee kandidaten in Berlikum en ze zijn broers van elkaar:
VII-e Jacobus Horatius Lautenbach 1744-1811. Het laastst bekende kind van hem is geboren in 1782. Zijn vrouw Pietje Feddriks is in 1806 59 jaar, Jacobus is nog drie jaar ouder. Geen waarschijnlijke ouders van dit kind
VII-g Jelle Horatius Lautenbach 1749-1829. Zijn laatst bekende kind is geboren in 1802. Zijn vrouw Antje Siemons Kramer is in 1806 ongeveer 43 jaar. Jelle en Antje zouden heel goed de ouders van dit kind kunnen zijn.
Zo kan het soms toch lukken om het verband te leggen, ook al is het niet met volledige zekerheid.
Naar de buren – het oudste stuk
Bij het aanvragen van de stukken kan ik Aanvulling begraafboeken Leeuwarden niet vinden. Jammer, want dit stuk bevat een oude vermelding die ik graag zou willen zien. Bij de receptie vraag ik er nog eens naar. Het blijkt bij het Historisch Centrum Leeuwarden te liggen en dat zit naast Tresoar. Op naar de buren dus.
Daar kan het voor me opgezocht worden en na de lunch in de binnenstad van Leeuwarden ligt het inderdaad klaar. Deze keer geen kopie, maar het originele boek. Ik mag het aanraken en fotograferen: een handgeschreven bladzijde uit 1709. Het oudste stuk dat ik ooit in handen heb gehad, een bijzondere gewaarwording.
Hier is te lezen dat Cornelis Lautenbach op klein schaveneck is begraven in juni 1709. Er staat nog meer waar ik nog eens goed naar moet kijken. Het oude schrift, de oude spelling en het oude taalgebruik maken het niet eenvoudig om de tekst meteen te begrijpen.
In het boek vind ik Cornelis met code IV-b-4, gedoopt in Leeuwarden op 5 januari 1659. Er staat bij: Mogelijk is Cornelis overleden in juni 1709. Dit archiefstuk moet de basis zijn voor deze veronderstelling.
